27 kwietnia 2023 r. grupa młodzieży z pracowni plastycznych Tęczowa Malarnia i „3D” Młodzieżowego Domu Kultury w Biłgoraju uczestniczyła w wycieczce edukacyjnej do Krakowa. Ten jednodniowy wypad miał na celu spotkanie ze sztuką i kulturą poprzez zwiedzanie muzeów i najważniejszych zabytków naszej dawnej stolicy.
Kraków to miasto niezwykłe, posiadające niezwykłą historię, wspaniałe zabytki i tworzoną przez wielkich ludzi kulturę. To tutaj znajduje się Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora – CRICOTEKA – jeden z punktów na mapie Krakowa, którego nie sposób ominąć. Instytucja została założona w 1980 roku z inicjatywy samego Tadeusza Kantora jako żywe archiwum Teatru Cricot 2. Zgodnie z wolą artysty od początku pełniła równolegle funkcje muzeum, archiwum, galerii i ośrodka badań, jednocześnie gromadząc unikalne materiały dokumentujące działalność teatru i jego założyciela.
Nowoczesna bryła budynku położonego nad brzegiem Wisły intryguje swoim wyglądem. To tam młodzi artyści z biłgorajskiego MDK mogli uczestniczyć w zajęciach warsztatowych o charakterze teatralno-symbolicznym. Ponieważ sztuka Kantora wciąż jest mało znana w szerszych kręgach. Warsztaty pozwoliły wejść w symbolikę i odnaleźć znaczenie, tego co miało największą wartość w dziełach wielkiego polskiego artysty. Twórca teatru awangardowego Cricot 2 w swojej sztuce odnosił się do własnych przeżyć, wspomnień z dzieciństwa, traumatycznych przeżyć wojennych. Ale też wykorzystał i rozwijał własne pomysły wypływające z nowych nurtów w sztuce. Artysta jest jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych współczesnych twórców, który wprowadził sztukę polską na tory nowoczesnych kierunków malarskich i działań artystycznych.
Warsztaty w formie ćwiczeń i zabawy uchyliły młodym ludziom drzwi do elementarnego zrozumienia znaczenia obiektów, przedmiotów, rekwizytów w pracach tego twórcy. Efektem warsztatów były króciutkie etiudy – przedstawienia własnych historii i przemyśleń, do których uczestnicy sami mogli wybrać rekwizyty.
Kontynuacją tych działań była dla młodzieży wystawa „Tadeusz Kantor. Widma”. Aranżacja i sposób prezentacji eksponatów wniosła zapewne nową jakość w odbiorze sztuki i muzeum do świadomości wychowanków MDK.
Jakby na drugim biegunie i całkowicie odmiennym postrzeganiu zbiorów muzealnych znajduje się Muzeum Książąt Czartoryskich – jeden z oddziałów Muzeum Narodowego w Krakowie. O historii miejsca oraz licznych arcydziełach nie tylko z dziedziny malarstwa, ale także rzeźby, rzemiosła, militariów, sztuki użytkowej opowiedzieli wspaniale przewodnicy muzealni.
„PRZESZŁOŚĆ – PRZYSZŁOŚCI” – napis umieszczony nad drzwiami świątyni Sybilli w Puławach, to swoisty klucz do zrozumienia tego co zobaczyć można obecnie w muzeum i czym kierowała się księżna Izabela z Flemingów Czartoryska tworząc w 1801 roku pierwsze polskie muzeum. Kolekcja została zapoczątkowana z inicjatywy i dzięki wielkiej determinacji tej silnej i niezależnej, jak na owe czasy kobiety. To ona postanowiła ocalić dla potomnych skrawki tego co uważała za najcenniejsze dla Polaków, o czym świadczą słowa: „Ojczyzno nie mogłam Cię obronić, niechaj Cię przynajmniej uwiecznię”.
W muzeum zobaczyć można wiele cennych pamiątek związanych z wielkimi Polakami i wydarzeniami historycznymi. Wśród zgromadzonych dzieł sztuki, najcenniejsze są dwa obrazy – „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci oraz „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta van Rijna. Można tylko żałować, że ludzie i historia boleśnie obeszły się z trzecim obrazem, który zaginął w czasie II wojny światowej. Był to „Portret młodzieńca” – dzieło Rafaela.
Każdy pobyt w Krakowie to kolejne odkrywane przez nas miejsca, kolejne lekcje historii, sztuki i kultury. Tym razem dzięki zaangażowaniu nauczycielek plastyki – pani Anny Świcy i Ireny Oręziak-Kupczak – wychowankowie MDK zdobyli nowe doświadczenia, wiedzę, mogli odkryć nieznane dotąd zakątki naszego kraju i dawnej stolicy.
A więc, do następnego razu w Krakowie!
Anna M. Świca
Fotorelacja
