Start |  Kontakt |  Pomoc
     O MDK |  Aktualności |  Nasze grupy |  Oferta |  Osiągnięcia |  Pobierz |  Prasa o nas |  Linki
   

 

 
 
 
  strona główna
   

 

 

Sztuka Plakatu - wystawa współczesnego plakatu polskiego

SM, 09.09.2008r.


 Wykorzystano plakat:
Henryk Tomaszewski,
Manekiny, 1985,
plakat do sztuki
Z. Rudzińskiego


Sztuka Plakatu


wystawa współczesnego plakatu polskiego

W dniach 9 września - 7 października 2008 roku w Galerii Młodzieżowego Domu Kultury w Biłgoraju można oglądać wystawę prezentującą współczesny plakat polski. Obok galerii prezentowane są prace graficzne Anny Świcy - nauczycielki plastyki w MDK.

Plakat - cóż to takiego? Z pozoru łatwe pytanie, nie zawsze przynosi prostą odpowiedź. Ostatnio znika z ulic, zastępują go olbrzymie billboard'y, lub coś co jest raczej afiszem, kolorową informacją.

Suche encyklopedyczne hasło objaśnia: "plakat to ogłoszenie, reklama, hasło ujęte w artystyczną formę drukarską lub malarską, zwykle powielane i umieszczane w miejscach publicznych. Plakat jest zaliczany do grafiki użytkowej. W zależności od tematyki rozróżniamy: plakat społeczny, polityczny, reklamowy, imprezowo-artystyczny. Plakaty są wykonywane wg projektu artysty, głównie w technikach: litografii, offsecie, typografii i rotograwiaturze".

Początki nowoczesnego plakatu sięgają połowy XIX wieku. Przyjmuje się, że narodziny plakatu artystycznego miały miejsce po roku 1860. Jego rozwój był możliwy dzięki wynalazkowi techniki litografii, która pozwoliła na wprowadzenie koloru i związanie ilustracji z tekstem, zastępując dotychczas stosowane monochromatyczne drzeworyty i miedzioryty. Na ukształtowanie się artystycznej formy plakatu miała wpływ sztuka secesji.

Początkowo plakat pełnił funkcje reklamowe i informacyjne, z czasem ukształtował się jako samodzielne dzieło sztuki, nie zaangażowane w problemy komercyjne, chociaż zawsze był swoistą i skuteczną bronią propagandową. Nie przypadkowo mówi się o "sztuce" plakatu, którą od początku zajmowali się i zajmują wybitni artyści.

Za pierwszego artystę sztuki plakatu uważany jest Jules Chéret. Jego prace charakteryzowały duże formy prostego, lekkiego rysunku wypełnione jaskrawymi, impresjonistycznymi kolorami. Wielką wagę przywiązywał on do liternictwa, które uważał za integralną część plakatu.

Alfons Mucha zasłynął z rysunku postaci opartego na płynnej wyrafinowanej, wyidealizowanej, dekoracyjnej linii, o wijących się włosach i otoczonych naręczami stylizowanych kwiatów i liści.

Henri de Toulouse-Lautrec umieścił w swoich plakatach syntetycznie ujęte sylwetki artystów kabaretu Moulin Rouge. Stworzył jedne z najpiękniejszych i najsłynniejszych plakatów na świecie, które stały się inspiracją dla wielu grafików. Artysta wykorzystał w swej sztuce wpływy sztuki japońskiej, stosując dynamiczne, pełne ekspresji linie i płaszczyznowe formy barwne. Dzięki niemu litografia została podniesiona do rangi techniki najwyższej artystycznej wartości.

W XX wieku widoczne było wciąż rosnące zapotrzebowanie na plakat, którego forma ulegała wpływom kolejnych kierunków artystycznych - kubizmu, fowizmu, futuryzmu.

W okresie międzywojennym nastąpił intensywny rozwój plakatu jako samodzielnej dyscypliny (m.in. ok. 1925 r. pojawił się plakat fotograficzny i fotomontażowy) Po II wojnie światowej następuje wyraźne zbliżenie do doświadczeń nowoczesnego malarstwa, poszukiwanie form ekspresji groteskowej, żartu przy jednoczesnym dążeniu do oszczędności środków wyrazu, umowności i metaforyki.

W Polsce początki nowoczesnego plakatu wiążą się z twórczością Stanisława Wyspiańskiego i artystów Młodej Polski - Wojciecha Weissa, Józefa Mehoffera, Teodora Axentowicza. Artyści ci tworzyli dzieła interpretując nowe prądy artystyczne w sposób rodzimy - inspirowany sztuką ludową.

W okresie międzywojennym nastąpił niezwykły rozwój plakatu politycznego i społecznego, był zjawiskiem wyjątkowym w plakacie europejskim. Polscy graficy zostali zauważeni na arenie międzynarodowej (złoty medal otrzymał Tadeusz Trepkowski na Międzynarodowej Wystawie Sztuki i Techniki w Paryżu Plakatem zajmowało się wielu wybitnych malarzy (m.in. formiści), grafików (członkowie Koła Artystów Grafików reklamowych, m.in. T. Gronowski, E. Bartłomiejczyk, J. Mucharski) i architektów (głównie wychowankowie Politechniki Warszawskiej).

W Polsce powojennej nastąpił rozkwit plakatu, który osiągnął wysoką artystyczną, międzynarodową rangę. Do najwybitniejszych twórców polskich należą: Tadeusz Trepkowski, Henryk Tomaszewski, Roman Cieślewicz, Jan Lenica, Waldemar Świerzy, Jan Młodożeniec, Rosław Szaybo, Franciszek Starowieyski, Mieczysław Górowski, Roman Kalarus, Rafał Olbiński, Stasys Eidrigevicius.

Dzięki tym artystom powstała swoista "polska szkoła plakatu", której cechą charakterystyczną stało się syntetyczne myślenie graficzne, oparte o symbol i metaforę naładowaną jednocześnie ogromnym ładunkiem treściowym. Szczególną rolę w osiągnięciach polskich artystów odegrało dążenie do syntezy sztuk wizualnych. Na urozmaicenie warsztatu graficznego wpłynęła integracja malarstwa, grafiki, fotografii, filmu - a tym samym został wzbogacony wyraz plastyczny plakatu. O roli plakatu w sztuce polskiej może świadczyć fakt, iż w 1968 roku, w Wilanowie, zostało założone pierwsze na świecie muzeum plakatu.

Prezentacja plakatu w MDK jest swoistą ofertą edukacyjną dla pokolenia młodych ludzi, dla których "polska szkoła plakatu" jest tylko zjawiskiem historycznym, i z którą nie mieli możliwości wcześniej się zetknąć.

W Polsce początki nowoczesnego plakatu wiążą się z twórczością Stanisława Wyspiańskiego i artystów Młodej Polski - Wojciecha Weissa, Józefa Mehoffera, Teodora Axentowicza. Artyści ci tworzyli dzieła interpretując nowe prądy artystyczne w sposób rodzimy - inspirowany sztuką ludową.

Uzupełnieniem ekspozycji jest pokaz dorobku z zakresu grafiki Anny Świcy - nauczycielki plastyki, wieloletniego pracownika MDK. W tym przypadku są to afisze reklamujące różnorodne imprezy kulturalne, akcje i uroczystości odbywające się na terenie miasta i powiatu biłgorajskiego.

Tekst: Anna Świca
Kurator wystawy: Anna Świca





 przeczytaj również >> Sztuka plakatu w Biłgoraju
 /NOWA Gazeta Biłgorajska nr 37 (335) 2008


 do góry
   O Placówce |  Aktualności |  Oferta MDK |  Do pobrania |  Kontakt top ^
 Copyright 2002-2008 MDK Biłgoraj